Diagnostisch onderzoek

Intelligentieonderzoek

Wat is intelligentie?
Het begrip 'intelligentie' is heel bekend, maar niet altijd makkelijk om precies uit te leggen. Het heeft in ieder geval te maken met de werking van onze hersenen, bijvoorbeeld het vermogen om taal te begrijpen, om (moeilijke) problemen op te lossen, om op een effectieve manier om te gaan met de omgeving en de wereld om ons heen te begrijpen. 

Wat is een intelligentieonderzoek? 

In een intelligentieonderzoek worden onderdelen van de intelligentie gemeten. Doordat intelligentie bestaat uit verschillende onderdelen, bestaat een intelligentietest ook uit veel verschillende soorten subtests. Bij sommige subtests zullen er vragen worden gesteld, bijvoorbeeld over de betekenis van een woord. Bij andere subtests zal worden gevraagd om een puzzel op te lossen of om zo snel mogelijk een bepaalde taak te doen. Daarmee geeft een intelligentietest een goed beeld van het functioneren: wat zijn bijvoorbeeld de sterke kanten van een kind? En met welke taken heeft een kind misschien wat meer moeite? 

Waarom een intelligentieonderzoek? 

Intelligentie is heel belangrijk voor ons functioneren in de maatschappij, op school, op het werk, enzovoorts... Wetenschappelijk onderzoek brengt intelligentie niet alleen in verband met schoolprestaties, maar ook met onze mentale- en fysieke gezondheid. Daarnaast is intelligentie een maatstaf voor het identificeren van hoogbegaafdheid, (verstandelijke) beperkingen en leerproblemen. 

De vraag voor intelligentieonderzoek start meestal vanuit een hulpvraag van ouders en/of het kind zelf. Zo kan het kind bijvoorbeeld vastlopen op school, niet goed meekunnen met leeftijdsgenootjes of bepaald gedrag vertonen waar het kind zelf veel last van heeft. Soms bestaat er een vermoeden op een bepaalde stoornis, zoals AD(H)D of autisme. Een intelligentietest kan in dan inzicht geven in het functioneren van een kind en biedt soms een verklaring voor bepaald gedrag. We kijken als psycholoog-psychodiagnosticus naast de uitkomst van de test, onder andere ook naar hoe het kind bepaalde taken aanpakt, hoe het kind zich gedraagt tijdens de test en of het kind de aandacht erbij kan houden. 

Daarnaast kan een intelligentietest worden ingezet als onderdeel of startpunt van diagnostiek. We beginnen bijvoorbeeld met de afname van een intelligentietest, om op een breed gebied de vaardigheden van een kind in kaart te brengen. Op basis van de uitkomsten van deze test, kunnen we als psycholoog-psychodiagnosticus besluiten om bepaalde vaardigheden nader te analyseren met behulp van andere (neuro-)psychologische tests. 

Verder kunnen er op basis van de uitkomst van een intelligentietest, praktische handelingsadviezen voor thuis of op school gegeven worden. Een simpel voorbeeld hiervan is het geven van meer tijd bij het uitvoeren van opdrachten, als blijkt dat het kind een opdracht wél kan, maar vastloopt op tempo. Inzicht in de intelligentie kan ons als psycholoog bovendien helpen om tijdens een behandeling of interventie het niveau aan te passen aan de vaardigheden, sterke- en minder sterke kanten van een kind. 

Tot slot is het altijd belangrijk om te beseffen dat een intelligentietest, net zoals andere tests, slechts een momentopname van een kind is. Ook kan er op de uitkomst alleen geen diagnose gesteld worden of harde conclusies getrokken worden, omdat het algeheel functioneren van iemand afhankelijk is van meerdere factoren (omgeving, persoonlijkheid, motivatie, etc.). Zie het op de volgende manier: een intelligentietest biedt inzicht in het functioneren van een kind. Vervolgens dragen de resultaten van een intelligentietest bij aan het totaalbeeld van het kind. 

Praktisch? 

Bij een intelligentiebepaling maken we dus het cognitieve vaardigheidsprofiel van uw kind op. 

We gebruiken de meest recente gestandaardiseerde en genormeerde testen die erkend zijn door de mutualiteit. Voor kinderen en jongeren tussen 6 en 17 jaar gebruiken we de WISC-V-NL, voor jongere kinderen vanaf 2,5 jaar gebruiken we de WPPSI-IV-NL.

Samenvattend kan een  intelligentietest dus ingezet worden voor verschillende doeleinden:

• als onderdeel in het onderzoek naar de cognitieve vaardigheden van uw kind
• om specifieke aanbevelingen te kunnen formuleren die uw kind kunnen helpen in schoolse context (bijvoorbeeld aanbevelingen i.v.m. manier van aanbieden van leerstof, aanpassingen bij toetsen/examens, keuze van studierichting,...) 
• als onderdeel van een grondig multidisciplinair onderzoek naar een leer- of ontwikkelingsstoornis
  (voor diagnosestelling werken we samen met een door u gekozen neuropsycholoog of psychiater)
• als staving bij een aanvraag tot terugbetaling van logopedische behandeling

De afname van een intelligentieonderzoek duurt anderhalf tot twee uur en vindt bij voorkeur plaats in de voormiddag wanneer de concentratie optimaal is. Het onderzoek gaat in onze praktijk door. We voorzien een aanwezigheidsattest waarmee u naar de school toe kan aantonen dat uw kind bij ons in de praktijk aanwezig was. 

Na afloop ontvangt u een uitgebreide verslaggeving met testresultaten en observatiegegevens. De test geeft, naast een algemeen IQ-cijfer, ook een breder beeld op de cognitieve mogelijkheden van uw kind op vijf hoofd-indexen: verbaal IQ, visueel IQ, redeneervermogen, werkgeheugen en verwerkingssnelheid.
In onze praktijk gaan we nog een stapje verder dan wat standaard aangeboden wordt en krijgt u van ons ook zicht op de aanvullende indexen: kwantitatief redeneren, auditief werkgeheugen, non-verbale index, algemene vaardigheidsindex en cognitieve competentie. 
In een aansluitend adviesgesprek worden ook de handelingsgerichte adviezen en concrete tips uit het verslag toegelicht. Indien nodig en mits uw toestemming, kunnen de resultaten ook worden voorgelegd aan de school. Indien nodig verwijzen wij na het onderzoek door naar een kinderneuroloog of kinderpsychiater voor verdere diagnosestelling of behandeling.Bij een ADHD- of ASS-screening combineren we vragenlijsten, een klinisch interview en een klasobservatie met een eventuele aandachtstest (dit doen we niet standaard aangezien recent wetenschappelijk onderzoek aantoonde dat de resultaten op deze testen een lage betrouwbaarheid hebben. Als we het doen is het vooral om extra observatiegegevens te hebben). Qua testbatterij voor aandacht kunnen we o.a. gebruik maken van de ACE, SCID-5 Junior, D2, D-KEFS, NEPSY, Tea-Ch, ...