EMDR

EMDR is een erkende en wetenschappelijk onderzochte benadering die werd ontwikkeld door Dr. Francine Shapiro. Waar EMDR vroeger vooral bekend werd voor de behandeling van trauma, wordt er tegenwoordig ook meer en meer onderzoek uitgevoerd naar andere psychische problemen zoals angst, dwang, verslaving, burn-out, depressie en psychose.  

Onverwerkte ervaringen in het verleden blijven in het heden, in het NU dus, een impact hebben op ons denken, voelen en handelen. EMDR heeft als doel deze emotionele blokkades op te heffen, zodat je brein weer optimaal kan functioneren. Hierdoor word je bevrijd van de emotionele en fysieke pijn en kan je je leven gelukkig verderzetten, los van alle negatieve emoties gerelateerd aan eerdere storende ervaringen. EMDR pakt het probleem aan bij de wortels, wat diepe heling mogelijk maakt.

Voor wie?

Er zijn heel wat gebeurtenissen die iemand onverwacht kunnen overkomen en een ingrijpende impact kunnen hebben op ons leven. Ons brein is op zo’n moment niet in staat deze gebeurtenis goed verwerkt te krijgen, waardoor de emoties worden losgekoppeld en het trauma zich vastzet in ons lichaam.

Ongewild en soms onbewust kan je dan kan blijvend last ondervinden van de negatieve gevolgen van wat je overkwam. Klachten als angsten, stemmingsproblemen, herbelevingen, gebrek aan zelfvertrouwen, prikkelbaarheid, schuldgevoel en nachtmerries vinden vaak hun voedingsbodem in traumatische gebeurtenissen.

Ook situaties die we niet meteen aan ‘trauma’ linken kunnen een zelfde gevoel van machteloosheid losmaken. Denk maar aan verlieservaringen, pesterijen, ingrijpende veranderingen of het krijgen van slecht nieuws.

Maar, even vaak gaat het niet om iets wat er jou is overkomen, maar iets wat er net niet was wanneer jij het nodig had. Denk maar aan ouders die responsief zijn voor jouw noden als kind, die onvoorwaardelijk van je houden en je vol liefde en connectie de weg wijzen tot aan de poort van de volwassenheid. Als kind zoek en vind je een weg doorheen defensiemechanismen (‘coping’) die maakt dat de pijn op een afstand blijft. Alleen, ze reist met je mee.. doorheen de tijd, tot het op een dag teveel wordt en je klachten krijgt die je niet langer kan negeren.

Iets is een trauma als het voor jou te overweldigend was. En hoewel er gradaties zijn spreek ik liever niet over groot of klein, de impact voor een individu is zeer divers en bovendien moeilijk te generaliseren. De impact van jarenlange fysieke of emotionele mishandeling is in de meeste gevallen groter dan deze van een eenmalig auto-ongeluk (om maar iets te noemen).

Wat het ook is, als jij er klaar voor bent om die stap te zetten, dan kan EMDR een erg toegankelijke en efficiënte behandeling zijn om voorgoed van deze klachten af te komen.

Hoe werkt het? 

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Tijdens de behandeling word je gevraagd om terug te denken aan een gebeurtenis die een grote indruk op jou heeft nagelaten.

Even een kleine zijsprong naar de verschillende soorten “geheugen”. Bepaalde ervaringen worden na verloop van tijd als herinneringen in je ‘langetermijngeheugen’ opgeslagen.

Op het moment dat je zo’n herinnering weer actief ophaalt (en dus weer aan een bepaalde gebeurtenis denkt), komt deze in je ‘werkgeheugen’ terecht. Het werkgeheugen heeft echter een beperkte capaciteit. Wanneer er, terwijl je aan een gebeurtenis denkt, gelijktijdig andere (afleidende) stimuli worden aangeboden, blijft er maar weinig ruimte in je werkgeheugen over voor de herinnering.

Vaak zijn dit heen en weer bewegende handen van je EMDR therapeut, tikjes op je knie, of druppelvormige bolletjes in je handen die trillingen afgeven. Wat ze gemeen hebben is dat ze elk op hun manier de aandacht van links naar rechts (en weer terug) verschuiven.

Doordat deze dubbele belasting te veel is voor je werkgeheugen zullen de herinneringen aan je trauma steeds meer vervagen. Het gevolg hiervan is ook dat de emotionele lading vermindert.
Vervolgens wordt de herinnering in een andere, vaak kleinere, vagere en minder overweldigende vorm weer in je langetermijngeheugen opgeslagen.
Door de emotionele lading van de traumatische gebeurtenis te verminderen zal het denken eraan minder pijnlijk voor je zijn. De emoties, gevoelens en gedachten die aan je trauma waren gekoppeld veranderen ook mee. Doordat deze minder overweldigend voelen brengen ze minder psychische en fysieke klachten met zich mee.

In het kort: als we ons brein vragen om te denken aan een lastige gebeurtenis én je tegelijkertijd te concentreren op een afleidende stimulus, dan komt de geheugencapaciteit in het gedrang. Hierdoor krijg de lastige gebeurtenis nog maar weinig ruimte waardoor deze afzwakt en er een “rustigere” (meer verwerkte) versie weer richting je langetermijn geheugen kan gaan.

In principe kan het voor iedereen werken, mits je ervoor openstaat. Het is heel belangrijk om goed te communiceren over je gevoelens omtrent de therapiesoort. Heb je vragen of begrijp je iets niet goed, geef dit dan zeker aan bij je behandelaar.

Info voor ouders:

Ook bij jonge kinderen en adolescenten kunnen we klachten en symptomen waarnemen die een gevolg zijn van ingrijpende en/of schokkende gebeurtenissen. Wanneer een gezond kind plots vreemd gedrag laat zien, is het zinvol om de vraag te stellen wat er achter dit ongewone gedrag zit. Wat is er gebeurd dat in verband kan gebracht worden met dit gedrag? Wanneer we een duidelijk of zelfs vermoedelijk verband kunnen leggen tussen de klachten van het kind en één of meerdere ingrijpende, beschadigende gebeurtenissen, kan EMDR ingezet worden als behandelmethode.

Hoe jonger het kind, hoe meer de ouders betrokken zijn bij de EMDR-behandeling. Bij zeer jonge kinderen zijn de ouders steeds aanwezig bij de behandeling. Meestal kennen zij immers het traumaverhaal en bij hen voelt het kind zich veilig. Zelfs bij oudere kinderen is de feedback van de ouders vaak de belangrijkste informatiebron voor de evolutie van de klachten van het kind. 

Indien blijkt dat de ouder de ingrijpende gebeurtenis zelf nog niet of onvoldoende verwerkt heeft, zal EMDR eerst voorgesteld worden aan de ouder alvorens de behandeling van het kind gestart wordt. De band tussen ouder en kind is immers zo belangrijk dat het kind alles wat uitgesproken of onuitgesproken leeft binnen de gezinscontext zal absorberen. Soms is een succesvolle EMDR-behandeling bij de ouder voldoende om de klachten van het kind te laten verdwijnen.

Meer info: https://emdr-belgium.be/info-voor-ouders/

Info voor kinderen en jongeren: 

Tekst, uitleg, mooie visualisaties en duidelijke filmpjes op maat van kinderen en jongeren kan je via onderstaande link raadplegen: 
https://emdr-belgium.be/info-voor-kinderen-en-jongeren/

Auteur:

Ik bracht een werkboek uit over EMDR bij kinderen en adolescenten via uitgeverij Bohn Staflue Van Loghum. 

Dit werkboek biedt houvast tijdens de EMDR-behandeling van kinderen en adolescenten. Het is een leidraad met veel praktisch werkmateriaal.

Het werkboek EMDR bij kinderen en adolescenten biedt evidence based technieken en methoden en leidt stap voor stap door alle acht EMDR-fases. Na de inleidende hoofdstukken volgen acht hoofdstukken, voor iedere fase één. Ieder hoofdstuk bevat visueel aantrekkelijke werkbladen die passen bij de betreffende fase. Daarnaast bevat het boek  extra bijlagen met onder meer een target plan, flowchart EMDR-sessie en SUD- en VOC-registratie.

Dit boek biedt de ruimte om voor iedereen een persoonlijk traject te creëren. Als therapeut kun je kiezen uit een waaier aan hulpmiddelen. Er zijn bijvoorbeeld verschillende werkbladen voor kinderen en voor adolescenten. Zo kun je altijd perfect aansluiten bij de behoeften van je cliënt. Het boek helpt je ook om waardevolle therapiepartners, zoals ouders, bij de behandeling te betrekken.